BERGAMA YÖRESİ ZEYBEK GİYSİSİ

ERKEK GİYSİLERİ : Ayağında balık ağzı kalçın (yemeni-burnu sivri yada kesik ve topuksuz), kalçının bağcık uçları telli, püsküllüdür. Kısa dizlik, poturun ağı uzun olup ökçeleri döğer.Üzerine işlemeli çuhadan mintan, başta keçe külah ya da kırmızı fes; üzerinde ağbani sarık ya da ucu kenara sarkıtılmış poşu (renkli, dört köşeli bir örtü), belde trablus şal kuşak deri kayışla sarılmış, önü torbacık halinde kat sarılmış (Bu silahta : kulaklı uzun kama silah, çakmak, tütün kesesi, sigara ağızlığı, enfiye kutusu), silahlık üstünde süslü, tel işlemeli çevre, mendil, gümüşlü tesbih, yenleri geniş gömlek, işlemeli çuha camadan, yelek kolları sallamalı.

İşte bir Bergama'lı ; ayağında çarık bezinden çizme, tozluk ve potur, üstünde kuşak, yelek, camadan, başında 300 tel püsküllü fes ve poşu.

Bu giysilerin yenilerini, acarlarını güveyler, gençler giyerler ve bayram, düğün zamanlarında herkes böyle giyinir, giyimine özen gösterirdi.Bu tür giysiler Bergama, Kınık, Turanlı, Zeytindağ, Dikili, Edremit köylerinde kullanılırdı.

KADIN GİYSİLERİ : Üç etek entari, libade, ferace, şalvar, cepken, tel ve klapdanla işlemeli ulama kuşak.Başta ise hotoz (fitoz), yanları inci ve altın bağıl sırmalı başlık özellikle Kozak köylerinde pek görülür.Sarı mest, sarı çizme, sarı pabuç ayağa giyilir.Labçin denilen yüzü bütün ayakkabıda giyilir.Kızlar genellikle sarı lira, kadınlar beşibiryerde takarlar.

Önlüğün bele bağlanmasını sağlayan bağa bel bağı denir.Püskülleri soldan bağlanır.yörede şalvarın bir adı da “könçek” dir.şalvarın yan tarafları sim ve siyah kaytanlarla süslüdür.”Göğe bakanlar “ Bergama yöresi kadın ayakkabısıdır.Keçi derisinden yapılır.Genellikle koyu sarı renkler tercih edilir.Koç boynuzlu motifli çoraplar ayağı tamamlayan son parçadır.

Bergama başı; içe terlik giyilir.Terlik pamuklu ve divitin kumaştan elde dikilir.Terliğin ön kısmına 15-20 adet kadar bir sıra 20'lik altın dizilir.Buna “koşar” denir.Ekonomik gücü olmayanlar altın yerine gümüş paralar takarlar.Terliğin üzerine önce “iç yırtma” bağlanır.Daha sonra “keten kulağı” denilen pamuklu kumaştan yapılan bir örtü bağlanır.Üzerine “alın çekisi” çekilir.Çeki üzerine üçgenli gümüş karışımlı altın takısı takılır.Buna “perpe” denir.ayrıca “tomaka” veya “ilmeçel” denilen gümüş takı da takılır.Yanaklara düşen paralı boncuklu süslemeye “doluçak” adı verilir.Başlığın temel parçası keten, beyaz pamuklu kumaştan yapılır.Üzeri pul ve su taşları ile işlenir.

İçe iç göynek giyilir.Göyneğin üzerine üç etek giyilir.Üç eteğin ön uçları arkada birbirinin üzerine atılarak düzgünce bağlanır.Üç eteğin üzerine sim işlemeli cepken giyilir.Cepken kadife veya divitin kumaştan yapılır.Cepkenin göğüs hizasında bulunan, cepkeni kapatmaya yarayan gümüş takı ve tokalara “göğüslük” denir.

Bele dilgozlarla süslü “soy kemeri” denilen bir kemer takılır.Bu aynı zamanda kadının sosyal durumunu belirler.

Öne el tezgahı dokuması önlük takılır.Önlük üzerindeki motifler takanın bağlı olduğu oymak ve obayı belirler.Önlüğün üzeri boncuklarla bezenmiştir.